کد مطلب:30215 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:34

گنجینه پرسمان » اعتقادات

بر حسب تلازم بين حكم شرع و عقل چه ضرورتي در انتخاب دين وجود دارد؟ يعني وقتي هر آن چه را كه شرع مقدس و پيامبر اكرم (ص) آورده، عقل درك كند و بتواند قوانين مثل قانوع شرع را ارائه دهد، چه نيازي به پذيرش دين وجود دارد؟ لطفاً توضيح دهيد.

قاعده تلازم يك اصل عقلائي است كه مورد تأييد عقلاي واقعي ميباشد. طبق اين قاعده علماي اسلامي معتقدند: در هر موضوعي يا مسئلهاي عقل سليم و فطري و طبيعي حكمي قطعي صادر كند، يعني مفسده را مصلحت صد در صد كشف كند. شرع مقدس آن را پذيرفته و امضا ميكند، و بر عكس هر حكمي كه شرع مقدس صادر ميكند، عقل سليم آن را پسنديده و مورد تأييد قرار ميدهد. اما معناي اين قاعده آن است كه هر جايي كه شرع حكمي صادر كند و عقل آن را بفهمد، يقيناً مورد تأييد قرار ميدهد، نه اين كه همه احكام شرع را عقل ميفهمد و مورد تأييد قرار ميدهد، چون بسياري از احكام شرع جنبه تعبدي دارد. و عقل نميتواند آن را درك كند. مثلا شارع مقدس ميگويند: بعد از دفن ميت وقتي خانوادهاش چند قدم از قبر دور شده و به طرف خانه حركت ميكنند، دو تا از فرشتگان الهي به نام نكيرين ميآيند و از او سؤال ميكنند. عقل هرگز نميتواند اين گونه مسائل را بفهمد. اين است كه گفتهاند: عقل اصل وجود معاد را ميتواند ثابت كند، اما كيفيت آن را هرگز. ابو علي سينا ميگويد: معاد جسماني از طريق عقل قابل درك و اثبات نيست، ولي پيامبر صادق(ص) از آن خبر داده است. ما نيز ميپذيريم (1). يا مثلاً چرا اگر در وضو و غسل و تيمم قصد قربت نباشد، باطل است، و چرا بايد هنگام ذبح، حيوانات به طرف قبله ايستاد و بسم اللَّه گفت و ذابح بايد مسلمان بلكه مؤمن باد و امثان آن، عقل نميتواند آنها را درك كند، بلكه بايد در مقابل شرع زانو بزند تا آن را بفهمد و عمل كند. با توجه به مطالب فوق انتخاب دين يك امر ضروري خواهد بود.



پاورقي:

1 - مطهري، مجموعه آثار، ج 4، ص 631.